Hokej na lodzie – zasady gry i strój hokeisty

Hokej na lodzie to dyscyplina Zimowych Igrzysk Olimpijskich polegająca na rywalizacji dwóch drużyn łyżwiarzy, którzy za pomocą kijów próbują trafić krążkiem z wulkanizowanej gumy do bramki drużyny przeciwnej w celu uzyskania punktów. Jest to sport najbardziej popularny w krajach półkuli północnej, z uwagi na panujący tam, sprzyjający grze, zimowy klimat.

Z czasem, gdy zaczęły się pojawiać kryte lodowiska, umożliwiające grę przez cały rok, popularność hokeja zaczęła obejmować również i inne kraje. Hokej na lodzie jest sportem narodowym Kanady. Na jej terenie oraz na terytorium Stanów Zjednoczonych rozgrywane są mecze największej hokejowej ligi na świecie – National Hockey League, nazywanej w skrócie NHL.

Drużyna składa się z dwudziestu zawodników i dwóch bramkarzy, z czego jednocześnie na boisku może przebywać do szczęściu zawodników jednej drużyny, ale nie mniej niż trzech. Mecz hokeja dzieli się na trzy części (tzw. tercje), każda po dwadzieścia minut ciągłej gry. Gdy wystąpi przerwa w grze, czas jest zatrzymywany.

Hokej jest grą, która daje graczom dużo swobody. Przykładowo zawodnik nie musi zagrywać krążka koniecznie kijem (może to zrobić ręką – ale nie do zawodnika tej samej drużyny, lub przy użyciu łyżwy), ale tylko za pomocą uderzenia krążka kijem można zdobyć bramkę.

Hokej jest sportem kontaktowym, co w praktyce oznacza, że ataki ciałem są dozwolone. W trakcie meczów powszechne jest jednak nie tylko taranowanie przeciwnika, ale także i bójki pomiędzy zawodnikami, które, chociaż oficjalnie są zabronione przez regulamin, zdarzają się nagminnie. Na terenie Stanów Zjednoczonych, w profesjonalnych ligach hokejowych, istnieje nieoficjalne przyzwolenie dla bójek na lodzie. Objawia się to tym, że sędzia nie reaguje natychmiast gdy wybucha konflikt, ale daje zawodnikom chwilę na „wyjaśnienie sytuacji na własną rękę”. Walki w czasie meczów hokejowych są niewątpliwie widowiskowe i wpływają na popularność tego sportu. Wielu fanów pojawia się na trybunach właśnie z tego powodu. Bójki są również wykorzystywane do obniżenia morale przeciwnika i jego podnoszenia we własnej drużynie. Wielu zawodników prowadzi nawet rankingi swoich walk.

Jedną z ciekawszych zasad w hokeju na lodzie jest tzw. przywilej korzyści. W sytuacji, gdy zawodnik popełni przewinienie, cała jego drużyna zostaje obciążona karą. Polega ona na tym, że gra zostaje przerwana, gdy którykolwiek członek drużyny faulującego dotknie krążka. Korzyść dla drużyny poszkodowanej polega na tym, że mogą grać bez obawy o utratę bramki, co pozwala na zamianę bramkarza na jednego napastnika więcej, zwiększając tym samym szansę sfaulowanej drużyny na zdobycie bramki.

W momencie, gdy drużyna obciążona karą zdoła dotknąć krążka, faulujący zawodnik jest odsyłany na ławkę kar na czas określony przez sędziego, a jego drużyna gra w osłabieniu. Długość kar jest zależna od stopnia przewinienia i decyzji arbitra. Mogą wynosić od dwóch do dziesięciu minut, a nawet stanowić o wyłączeniu zawodnika na cały mecz. Kary czasowe mogą być też łączone, np. dwie minuty plus pięć minut na ławce kar.

Rzut karny w hokeju na lodzie jest podyktowany za faul na zawodniku, który atakując, miał przed sobą jedynie bramkarza drużyny przeciwnej. W takiej sytuacji reszta zawodników zjeżdża z lodowiska, a na tafli pozostaje jedynie bramkarz drużyny faulującej, poszkodowany zawodnik oraz krążek, który spoczywa na linii środkowej. Zawodnik w dowolny sposób przejmuje krążek i strzela do bramki. Podejście jest jednorazowe, po rozpoczęciu ataku zawracanie z krążkiem jest niedozwolone.

Wszelkie zmiany w grze są dokonywane na bieżąco, nie jest konieczne czekanie do przerwy.

Przepisów jest oczywiście o wiele więcej, a ich znajomość pozwala na większą satysfakcję z obserwowania rozgrywki.

Lodowiska używane w meczach hokeja na lodzie są obiektami zaprojektowanymi specjalnie pod kątem tego sportu. Mają kształt prostokąta z zaokrąglonymi rogami, otoczonego barierą ochronną wysoką na około jeden metr.

Według przepisów Międzynarodowej Federacji Hokeja (International Ice Hockey Federation, w skrócie IIHF), którymi kieruje się większość państw, lodowisko powinno posiadać wymiary 61 x 30,5 metra. W Stanach Zjednoczonych z kolei buduje się lodowiska według zasad NHL, które narzucają rozmiary 61 x 26 metrów, z powiększonym polem ataku. Lodowiska w Kanadzie i Skandynawii są budowane według jeszcze innych, miejscowych przepisów.

Tafla lodu jest podzielona na trzy strefy oddzielone charakterystycznymi niebieskimi liniami, które, tak samo jak etapy meczu, są nazywane tercjami. Całe lodowisko jest przedzielone w połowie czerwoną linią. Czerwonymi okręgami są oznaczone miejsca, gdzie odbywa się tzw. face-off, czyli spotkanie zawodników „twarzą w twarz”. W takim wypadku obie drużyny ustawiają się w rzędach, a sędzia wrzuca krążek pomiędzy dwóch zawodników, którzy walczą o jego przejęcie.

Jak zostało wspomniane na wstępie, hokej na lodzie jest sportem kontaktowym, a co za tym idzie, bardzo kontuzjogennym. Prędkość jadącego po lodzie zawodnika może dochodzić nawet do 50 km/h, co przy zderzeniach, do których dochodzi często, grozi poważnymi urazami.

W celu maksymalnej ochrony przed kontuzjami, zawodnicy noszą kaski, komplet ochraniaczy na ramiona, łokcie, piszczele oraz (opcjonalnie) na kark. Rękawice do hokeja są odpowiednio pogrubione. Zęby chronione są za pomocą wkładek podobnych do tych używanych w boksie. Spodnie do hokeja oprócz ochraniaczy posiadają specjalne wkładki chroniące krocze.

Z uwagi na krążki latające z prędkością blisko 160 km/h, bramkarze muszą być chronieni jeszcze lepiej niż zawodnicy grający w polu. Ich spodnie są bardziej opancerzone, kask posiada dodatkowo kratę i maskę osłaniające twarz, a rękawice są podzielone na chwytną i blokującą. Obecny jest też ochraniacz na klatkę piersiową.

Łyżwy bramkarza różnią się od tych dla zwykłych zawodników. Są zaprojektowane w taki sposób, by ułatwiać jazdę na boki, co jest niezbędne przy obronie bramki.

Hokej na lodzie jest widowiskową dyscypliną, której dynamiczny, a często także i brutalny styl rozgrywki sprawia, że na całym świecie ma rzesze oddanych fanów. Zawodnicy zostawiają na lodowisku sporo zdrowia w celu zdobycia zwycięstwa dla siebie i swojej drużyny.