Jak wybrać fotelik samochodowy dla dziecka?

Dla zmotoryzowanych rodziców fotelik samochodowy, poprawnie zamontowany i dopasowany do dziecka, jest niezbędnym sprzętem do przewożenia małego pasażera. Tylko wówczas można mówić o bezpiecznym podróżowaniu z dzieckiem w samochodzie.

Nowelizacja Prawa o ruchu drogowym wprowadziła w maju 2015 roku obowiązek przewożenia dziecka w foteliku do osiągnięcia przez nie wzrostu 150 cm. Po przekroczeniu tego progu dziecko może podróżować bez fotelika. Jest to jedyne obowiązujące kryterium w tym zakresie. Zniesiona została obowiązująca wcześniej górna granica wieku dziecka – 12 lat.

Wprowadzono też inne zapisy związane ze wzrostem dziecka. Po przekroczeniu 150 cm wzrostu dziecko będzie mogło podróżować w samochodzie na przednim siedzeniu bez specjalnego fotelika. Natomiast dzieci o wzroście minimum 135 cm mogą być przewożone na tylnej kanapie bez fotelika, pod warunkiem zapięcia im pasów bezpieczeństwa.

Można także przewozić dziecko w wieku co najmniej 3 lat z zapiętymi pasami bezpieczeństwa, bez fotelika na tylnym siedzeniu samochodu, jeżeli znajduje się tam dwoje dzieci w fotelikach i nie ma już możliwości zamontowania trzeciego fotelika.

Zgodnie z nowelizacją zakazane jest przewożenie dzieci do lat 3 pojazdami, które nie posiadają pasów bezpieczeństwa.

Przy wyborze fotelika należy przede wszystkim kierować się wagą i wzrostem dziecka. Natomiast określenie kategorii wiekowej może być dodatkową sugestią.

Nie należy kupować fotelika, który jest za duży. Powinien być odpowiednio dobrany do wagi, wzrostu i budowy dziecka już w momencie zakupu. Bezpieczniej jest kupować kolejne modele fotelików zgodnie z rozwojem dziecka, aniżeli jeden fotelik służący przez kilka lat. Wprawdzie informacja o szerokim przedziale wagowym fotelika może zachęcać np. do używania tego samego fotelika od urodzenia do 4 lat dziecka, ale przez cały ten czas musi być idealnie dopasowany do wagi i wzrostu dziecka. Fotelik nie może być na wyrost i zapewniać bezpieczeństwo dziecku dopiero w końcowym etapie jego użytkowania.

Standardowy podział fotelików na grupy wagowe:

• grupa 0 (do 10 kg), sugerowany wiek: do 9 miesiąca życia,

• grupa 0+ (do 13 kg), sugerowany wiek: do 12 miesięcy życia,
• grupa 1 (9 – 18 kg), sugerowany wiek: od 9 miesięcy do 4 lat,
• grupa 2 (15 – 25 kg), sugerowany wiek: od 3,5 lat do 6 lat,
• grupa 3 (22 – 36 kg), sugerowany wiek: od 6 do 12 lat.

Jednak wybór jest znacznie większy, i tak można kupić fotelik z przedziałem wagowym do 10 kg, do 13 kg, do 18 kg, do 25 kg, 9 – 18 kg, 9 – 25 kg, 9 – 36 kg, 15 – 25 kg, 15 – 36 kg, 22 – 36 kg.

Foteliki samochodowe dla niemowląt (grupa 0 / 0+) to specjalne foteliki typu nosidełka o solidnej, wytrzymałej konstrukcji. Nazywane też fotelikami kołyskami. Dzięki funkcjonalnej rączce można je nosić. Mogą być również montowane do stelaży wózków.

Tutaj jednak pewna uwaga. Chodzi o to, aby fotelik nie był takim dodatkiem do wózka (np. w zestawie 3w1), który po zamontowaniu w samochodzie nie zapewni dziecku odpowiedniego bezpieczeństwa. Dlatego wybierając wózek najpierw należy się upewnić, który model fotelika samochodowego będzie bezpieczny, a równocześnie będzie pasował zarówno do wózka, jak i do naszego samochodu.

Dziecko w takim foteliku przebywa w pozycji ukształtowanej w ten sposób, że plecy i głowa oraz nóżki są wyżej aniżeli bioderka malucha, które znajdują się poniżej nich.

Fotelik, w którym podróżuje noworodek powinien posiadać wkładkę redukcyjną. Jest to rodzaj małego materacyka z bocznymi osłonkami, który dodatkowo zabezpiecza główkę dziecka przed kołysaniem się jej na boki.

Foteliki samochodowe dla niemowląt montowane są tyłem do kierunku jazdy na tylnym siedzeniu lub przednim. W drugim przypadku konieczne jest wyłączenie poduszki powietrznej. 

Ustawienie fotelika tyłem do kierunku jazdy jest najbezpieczniejsze dla delikatnego kręgów szyjnych i główki maluszka. W przypadku zderzenia czołowego, przy tylnym ustawieniu fotelika, siła uderzenia rozkłada się na całe plecy. Natomiast podatna na urazy szyja i głowa dziecka są odciążone. Dlatego ze względów bezpieczeństwa warto jak najdłużej korzystać z możliwości przewożenia dzieci w fotelikach zamontowanych tyłem do kierunku jazdy.

Montaż takiego fotelika odbywa się przez wpięcie do bazy ISOFIX lub przez mocowanie trzypunktowym pasem samochodowym do siedzenia. Zastosowanie sztywnego montażu ISOFIX jest możliwe wówczas, gdy auto jest wyposażone w tego typu zaczepy. Gwarantuje on stabilne umocowanie fotelika.

Przy wyborze fotelika dla niemowląt szczególną uwagę należy zwrócić na:

• głęboką, masywną, o wysokich bokach skorupę (korpus) fotelika, która odpowiednio zabezpieczy dziecko podczas podróży, zamortyzuje wstrząsy,
• dodatkowy system ochrony, Safe Side, na wypadek bocznego uderzenia, z odpowiednio wzmocnionymi bokami zapewniającymi ochronę przed urazami,
• wyposażenie w dodatkową wkładkę do fotelika dla noworodków i młodszych niemowląt, z bocznymi wałeczkami osłaniającymi główkę,
• wyposażenie fotelika w paski (szelki) 5. punktowe, spinane centralnym zamkiem,
• wygodny system regulacji pasków, aby móc łatwo zmieniać ich długość w zależności od ubioru dziecka,
• zabezpieczenie każdego paska miękkimi ochraniaczami, które uchronią przed otarciami,
• mocny, dobrze wyprofilowany pałąk z możliwością jego odchylania,
• regulowany zagłówek, który pozwoli zmienić fotelik w leżaczek.

W fotelikach grupy 1. (9 – 18 kg) można przewozić dzieci ważące co najmniej 9 kg i potrafiące już samodzielnie siedzieć. Takie foteliki montowane są przodem do kierunku jazdy z wykorzystaniem systemu ISOFIX lub 3. punktowych, samochodowych pasów bezpieczeństwa. 

Przy wyborze fotelika powinno uczestniczyć dziecko. Wówczas po przymierzeniu w nim dziecka można wypróbować wygodę wybranych modeli. Rodzice w ten sposób mają ułatwioną ocenę co do komfortu dziecka w foteliku. Z pewnością powinna być zapewniona swoboda ruchu nóg, rąk, nie może być ciasno. Trzeba uwzględnić grubszy ubiór dziecka, w którym maluch będzie podróżował w foteliku w okresie zimowym. 

Szczególną uwagę należy zwrócić na:

• możliwość łatwej i cichej regulacji nachylenia fotelika z pozycji siedzącej na półleżącą,
• możliwość regulowania szerokości siedziska (ważne przy grubszym ubiorze dziecka),
• możliwość regulowania wysokości zagłówka,
• system ochrony bocznej (Safe Side) zabezpieczający głowę dziecka przed urazami bocznymi,
• 5. punktowe pasy fotelika z możliwością regulowania długości i bezpiecznym zapięciem niemożliwym do odpięcia przez dziecko,
• pasy z miękkim wypełnieniem chroniącym ramiona przed otarciami,
• łatwy w użyciu napinacz pasów,
• wygodne, boczne oparcia na ręce, które równocześnie stanowią zabezpieczenie boczne dziecka.

Foteliki z grupy 2 / 3 będą służyły dziecku najdłużej. W większości fotelików z tej grupy dzieci są przypinane samochodowymi pasami bezpieczeństwa. Foteliki nie posiadają pasów wewnętrznych w odróżnieniu do wcześniejszych grup.

Wybierając fotelik samochodowy dla starszego dziecka należy zwrócić uwagę na:

• możliwość regulowania pochylenia oparcia fotelika,
• możliwość regulowania wysokości zagłówka,
• możliwość regulowania szerokości fotelika na wysokości ramion dziecka,
• umiejscowienie prowadnic do pasów w zagłówku i podłokietnikach dla 3. punktowego pasa bezpieczeństwa.

W odniesieniu do wszystkich fotelików warto tez zwrócić uwagę na możliwość zdejmowania tapicerki. Bardzo ułatwi to utrzymanie fotelika w czystości.

Każda grupa fotelików została opracowana dla konkretnego przedziału wagowego dzieci. Dlatego należy je wymieniać wówczas, gdy dziecko już wyrosło ze swojego dotychczasowego modelu. Z pewnością wystające z fotelika nóżki dziecka nie świadczą o wyrośnięciu z niego i nie mogą być wyznacznikiem zmiany na inny model.

Pora na zmianę fotelika przychodzi wówczas, gdy główka dziecka zacznie wystawać ponad górną krawędź oparcia fotelika lub waga dziecka przekracza dopuszczalne obciążenie przewidziane dla dotychczasowego modelu.

Zanim kupimy wybrany model należy upewnić się, że będzie on odpowiedni do naszego samochodu.  Liczy się prawidłowy i stabilny montaż fotelika.

Wiadomo, że siedzenia samochodowe są różnie wyprofilowane, różnie też mają montowane pasy. Dlatego też pod tym względem trzeba mieć pewność, że dany model fotelika idealnie dopasuje się do naszego samochodu. Może się okazać, że samochodowe pasy bezpieczeństwa są za krótkie do umocowania danego modelu lub profil siedzenia uniemożliwia prawidłowe jego zamontowanie.

W związku z tym najlepiej będzie przymierzyć w swoim samochodzie nawet kilka upatrzonych modeli. Warto w tym celu poprosić sprzedawcę o taki przymiarkowy montaż fotelika w swoim samochodzie, zwracając przy tym uwagę na poziom skomplikowania tej czynności. Dobrze jest skonfrontować to z późniejszym użytkowaniem np. konieczność częstego mocowania fotelika.

Najważniejsze jest stabilne umocowanie fotelika, w żadnym wypadku fotelik nie może się chwiać lub przesuwać. Prawidłowy montaż fotelika bezpośrednio przekłada się na bezpieczeństwo w samochodzie.

Uwaga! Przed zakupem fotelika drogą internetową należy najpierw zapoznać się z wybranym modelem w sklepie stacjonarnym, aby dokonać ww. przymiarek do swojego samochodu.

W instrukcji użytkowania fotelika można odnaleźć informacje odnośnie prawidłowego sposobu jego montażu. Dlatego postępując zgodnie z zaleceniami tam zawartymi montaż fotelika nie powinien przysporzyć problemów. Jednak należy zwrócić uwagę, aby po zamontowaniu fotelik był stabilny. 

Trudność przy mocowaniu fotelika mogą sprawiać profile czy przeszycia siedzenia uniemożliwiające dokładne dopasowanie do nich fotelika. A trzeba pamiętać, że odpowiednio dopasowany fotelik do samochodu i do dziecka musi jeszcze być solidnie zamontowany. W przypadku jakiejkolwiek niestabilności nie spełni on swojego zadania ochrony dziecka.

Fotelik może być zamontowany za pomocą pasów samochodowych lub przy zastosowaniu bazy ISOFIX. Jednak nie wszystkie samochody są wyposażone w zaczepy ISOFIX. Dlatego koniecznie należy sprawdzić, który rodzaj montażu będzie pasował do naszego samochodu.

Jest to nowoczesny system mocowania fotelików samochodowych. Zapewnia on łatwy, bezpieczny i pewny montaż fotelika, bez użycia pasów samochodowych. 

Dwa metalowe uchwyty (tzw. zaczepy ISOFIX) znajdujące się na tylnej kanapie samochodu w szczelinie między siedziskiem a oparciem umożliwiają sztywne połączenie bazy fotelika samochodowego z ramą samochodu. Taki sposób mocowania umożliwia szybki montaż i demontaż fotelika. Bazę fotelika montuje się tylko raz i pozostaje ona w samochodzie gotowa do użycia z fotelikiem.

W pierwszym kroku po zakupie fotelika należy zastanowić się w jakim miejscu w samochodzie go zamocować. Konflikt z poduszką powietrzną przesądza o tym, że dzieci powinny zajmować miejsce w foteliku zamontowanym na tylnej kanapie. Tak więc najodpowiedniejszym miejscem do zamontowania fotelika jest tylna kanapa samochodu z możliwym umiejscowieniem fotelika: pośrodku kanapy, za pasażerem lub za kierowcą.

Najbezpieczniejszym wyborem jest środek tylnej kanapy pod warunkiem, że istnieje możliwość mocowania ISOFIX lub znajduje się tam trzypunktowy pas bezpieczeństwa. Wówczas jest to najlepszy wybór, który zapewnia dziecku pewien zakres bezpiecznego oddalenia od zagrożenia w przypadku zderzenia bocznego.

Innym możliwym wyborem jest usytuowanie fotelika na tylnej kanapie za siedzeniem kierowcy lub za siedzeniem pasażera. Praktyczniejszym rozwiązaniem będzie druga opcja. Przesądza o tym ruch prawostronny, bo wsiadanie i wysiadanie odbywa się od strony chodnika lub pobocza.

Montaż fotelika na przednim siedzeniu jest możliwy, ale nie jest zalecany. Przede wszystkim występuje tutaj konflikt na linii fotelik a poduszka powietrzna, która w momencie uaktywnienia otwiera się z prędkością 240-300 km/h. Wówczas stwarza zagrożenie dla dziecka. Dlatego warunkiem koniecznym przy montażu fotelika na przednim siedzeniu jest wyłączenie poduszki powietrznej.

Fotelik musi być dokładnie dopasowany do profilu przedniego siedzenia, toteż trzeba zwrócić uwagę na wyregulowanie zagłówka, gdyż często jest on przyczyną odstawania fotelika od siedzenia samochodu. Ponadto przedni fotel z zamontowanym fotelikiem powinien być odsunięty maksymalnie do tyłu. Należy przy tym zwrócić uwagę, aby pas fotelika nie był cofnięty dalej niż słupek z pasem samochodowym.

Wprawdzie w internecie roi się od ogłoszeń zachęcających do kupna używanych fotelików, i to już za kilkadziesiąt złotych, ale pozostaje pytanie, czy warto?

Kupując fotelik używany należy zastanowić się, czy warto oszczędzać kosztem bezpieczeństwa dziecka. Wiadomo przecież, że materiały z których wykonane są foteliki, zużywają się i starzeją. Eksperci zalecają maksymalny 5. letni okres użytkowania dla fotelików z przedziału wagowego 0 – 13 kg oraz 9 – 18 kg od daty produkcji. Foteliki z wyższych przedziałów wagowych mają dłuższy okres eksploatacji.

Kupując fotelik z drugiej ręki nie sugerujmy się wyglądem zewnętrznym. Bardziej istotne są wszelkie zmiany w jego konstrukcji wewnętrznej, do których mogło dojść pod wpływem złego przechowywania lub wypadku. Kupując używany fotelik nie wiemy w jakich warunkach był przechowywany, jak o niego dbano. Działanie zmiennych czynników atmosferycznych: silne nasłonecznienie, mróz, deszcz mają wpływ na szybsze zużywanie się materiałów, stają się mniej wytrzymałe. Wówczas nie możemy mieć 100% pewności, że w razie jakiegoś zdarzenia drogowego fotelik zapewni ochronę gwarantowaną przez producenta.

Inną pułapką, czyhającą na nabywcę fotelika używanego, jest brak pewności, czy fotelik jest bezwypadkowy. Trudno to ocenić po zewnętrznym wyglądzie. A tymczasem konstrukcja wewnętrzna może być naruszona. Wówczas taki fotelik w sytuacji kolizyjnej nie zapewni dziecku bezpieczeństwa. Ponieważ trudno jest ocenić stopień zużycia fotelika od wewnątrz, do końca nie możemy mieć pewności, że zakupiony fotelik używany spełni swoje zadanie w sytuacji awaryjnej.

Europejski Certyfikat Bezpieczeństwa ECE R44/03 lub ECE R44/04 oznacza zgodność wyrobu z obowiązującymi wymaganiami technicznymi w Europie. Zgodnie z taką homologacją produkt spełnia standardowe wymagania określone certyfikatem i jest dopuszczony do sprzedaży. Jednak przepisy określają tylko minimalne wymagania techniczne, które niestety nie gwarantują bezpieczeństwa dziecku w samochodzie. Dlatego przed zakupem fotelika należy zapoznać się z wynikami testów zderzeniowych dla upatrzonego modelu.

Warto tutaj jeszcze dodać, że wszystkie foteliki poddawane testom zderzeniowym posiadają homologację, a tymczasem niektóre spośród nich oceniane są w crash testach na 1. Zaleca się aby testowany fotelik uzyskał ocenę minimum 3 (w skali od 1 do 5, gdzie 5 jest oceną maksymalną).

Poszukując fotelik dla dziecka należy zapoznać się z najnowszymi wynikami testów zderzeniowych tzw. crash testów. I to dokładnie. Na pewno nie można zadowolić się wysoką ogólną punktacją. Liczba gwiazdek nie jest do końca wiarygodnym wskaźnikiem w zakresie bezpieczeństwa dziecka w samochodzie.

Crashtesty przeprowadzane są corocznie przez niezależne organizacje konsumenckie (np. ADAC, AA, ANWB, OEAMTC) zajmujące się testowaniem fotelików i ochroną rynku przed niebezpiecznymi produktami. Ocenia się w nich dużo różnych czynników (np. bezpieczeństwo, łatwość obsługi, komfort dziecka w foteliku, łatwość czyszczenia, zawartość szkodliwych substancji), a ilość punktów przyznawanych określonym modelom w zakresie 1 – 5 jest wypadkową wszystkich tych czynników. I niekoniecznie wysoka punktacja musi odpowiednio wysoko przekładać się na zapewnienie bezpieczeństwa. 

Foteliki, które zajmują wysoką pozycją w takim rankingu mogą zasadniczo różnić się między sobą w ocenie zapewnienia przez nie najważniejszego czynnika, jakim jest bezpieczeństwo dziecka w samochodzie. Dlatego tak ważne jest zapoznanie się z wynikami poszczególnych czynników branych pod uwagę przy wystawieniu tej uśrednionej oceny, ze szczególnym uwzględnieniem oceny uzyskanej w zakresie bezpieczeństwa.

Poszukując fotelik dla dziecka należy zapoznać się z najnowszymi wynikami testów zderzeniowych tzw. crash testów. I to dokładnie. Na pewno nie można zadowolić się wysoką ogólną punktacją. Liczba gwiazdek nie jest do końca wiarygodnym wskaźnikiem w zakresie bezpieczeństwa dziecka w samochodzie.

Crashtesty przeprowadzane są corocznie przez niezależne organizacje konsumenckie (np. ADAC, AA, ANWB, OEAMTC) zajmujące się testowaniem fotelików i ochroną rynku przed niebezpiecznymi produktami. Ocenia się w nich dużo różnych czynników (np. bezpieczeństwo, łatwość obsługi, komfort dziecka w foteliku, łatwość czyszczenia, zawartość szkodliwych substancji), a ilość punktów przyznawanych określonym modelom w zakresie 1 – 5 jest wypadkową wszystkich tych czynników. I niekoniecznie wysoka punktacja musi odpowiednio wysoko przekładać się na zapewnienie bezpieczeństwa. 

Foteliki, które zajmują wysoką pozycją w takim rankingu mogą zasadniczo różnić się między sobą w ocenie zapewnienia przez nie najważniejszego czynnika, jakim jest bezpieczeństwo dziecka w samochodzie. Dlatego tak ważne jest zapoznanie się z wynikami poszczególnych czynników branych pod uwagę przy wystawieniu tej uśrednionej oceny, ze szczególnym uwzględnieniem oceny uzyskanej w zakresie bezpieczeństwa.

Pamiętajmy! Bezpieczny fotelik samochodowy to taki, który jest odpowiednio dobrany do wagi dziecka, jego wzrostu, wieku oraz optymalnie dopasowany do samochodu i poprawnie w nim zamontowany. Poprawnie, a więc stabilnie, nie może się chwiać ani przesuwać. W przeciwnym razie, nawet najlepszy w rankingu fotelik, nie zapewni żadnego bezpieczeństwa dziecku. Wręcz może stać się śmiertelnym zagrożeniem dla wszystkich pasażerów, gdyż w momencie zderzenia zadziała jak pocisk zmiatający wszystko ze swojej drogi. Dlatego podczas użytkowania fotelika samochodowego dla dziecka najlepiej każdorazowo sprawdzać stabilność mocowania fotelika, czy przypadkiem nic się nie poluzowało.